Separacja jest okresem, w którym małżonkowie żyją oddzielnie, ale nadal są formalnie małżeństwem. Z kolei rozwód stanowi rozwiązanie małżeństwa w świetle prawa na żądanie jednego lub obojga małżonków. Zasadniczą różnicą jest także to, że w przypadku separacji nie można legalnie zawrzeć ponownego związku małżeńskiego, natomiast w przypadku uzyskania rozwodu – tak.

Przeprowadzenie rozwodu składa się z kilku, a czasem kilkunastu etapów. To, jak długi będzie to proces, zależy od tego, jak bardzo skomplikowana jest dana sprawa.
Proces rozwodowy wymaga podjęcia następujących działań:

• rozważenie zatrudnienia radcy prawnego lub adwokata,
• wybranie formy rozwodu – z orzeczeniem o winie lub bez orzeczenia o winie,
• zebranie dowodów – warto poszukać świadka w sprawie (przy orzeczeniu o winie lub gdy w małżeństwie są małoletnie dzieci),
• zadbanie o wsparcie psychologiczne dla całej rodziny,
• przygotowanie pozwu,
• skompletowanie załączników,
• złożenie dokumentów w sądzie.

Nie, stwierdzenie mówiące, iż jeśli jeden z małżonków chce rozwodu, a drugi separacji, sąd z automatu orzeknie separację, nie jest prawdziwe. Wszystko zależy od indywidualnych okoliczności danego przypadku. Jeśli sąd stwierdzi, że doszło do trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, który nie daje szans na poprawę wzajemnych relacji i powrót do małżeństwa, orzeknie rozwód nawet w sytuacji, gdy jeden z małżonków chce separacji. Natomiast, jeżeli orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, ale istnieją uzasadnione podstawy do orzeczenia separacji, wówczas sąd orzeknie separację. Gdy jeden małżonek żąda rozwodu, a drugi separacji i żądanie rozwodu jest uzasadnione, sąd podejmie decyzję na korzyść rozwodu.

Wybór między mediatorem a radcą prawnym zależy od konkretnych potrzeb i sytuacji małżonków. Jeżeli jesteś małżonkiem pozwanym, czyli Twoja żona lub mąż złożyli już pozew rozwodowy, a jego/jej pełnomocnik nie jest nastawiony ugodowo, warto złożyć wniosek o mediację. Jeżeli natomiast rozwód jest z Twojej inicjatywy, wystarczy dobry radca prawny lub adwokat, który według Twoich wytycznych, przeprowadzi sprawę polubownie. Jeżeli takie polubowne rozwiązanie nie będzie możliwe, to o tym, kto ma rację, rozstrzygnie sąd. Sprawa będzie w rękach jednej osoby, co będzie miało wpływ na skrócenie procesu rozstania.

Proces rozwodowy jest skomplikowany zarówno pod względem prawnym, jak i emocjonalnym, więc wsparcie profesjonalnego pełnomocnika jest kluczowe. Istnieje bowiem ryzyko popełnienia błędów prawnych, które mogą opóźnić cały proces. Adwokat czy radca prawny pomoże w prawidłowym ustaleniu wysokości alimentów, jak również doradzi we wszystkich innych kwestiach formalnych. Może również samodzielnie uczestniczyć w wielu rozprawach w imieniu Klienta, co eliminuje potrzebę osobistej obecności stron w sądzie.

Tak, sąd może przyznać alimenty także na męża lub żonę. Istnieją dwa główne scenariusze, w których tak się może stać:

• Gdy małżonek rozwiedziony, niebędący wyłącznie winny rozkładu pożycia, znajduje się w niedostatku, może on żądać alimentów od drugiego małżonka.
• Jeśli sąd orzeka o winie jednego z małżonków, ten, który nie jest wyłącznie winny rozkładu pożycia, może żądać alimentów od winnego małżonka, zwłaszcza jeśli rozwód wpłynął negatywnie na jego sytuację materialną.

Aby ustalić wysokość alimentów, konieczne jest zbadanie zarobków obojga małżonków oraz ewentualnych kosztów utrzymania siebie i dzieci. W sytuacji, gdy małżonkowie dojdą do porozumienia, proces ten może być prostszy, jednak w przypadku sporu może trwać latami.

Udział dzieci w rozprawie sądowej zależy od okoliczności sprawy oraz strategii procesowej, która zostanie obrana przez małżonków. Jeżeli rodzice decydują się na tradycyjne postępowanie sądowe i nie mogą dojść do porozumienia w kwestii opieki nad dziećmi, istnieje możliwość, że dzieci będą musiały wziąć udział w procesie. Biegli sądowi mogą badać dzieci, by określić, czy zaproponowane przez małżonków kontakty z dziećmi zapewnią tym dzieciom oczekiwany dobrostan.

Z drugiej strony, jeśli małżonkowie wybiorą rozwiązanie polubowne, będą mieli możliwość uregulowania kwestii dotyczących opieki nad dziećmi w tzw. planie wychowawczym. Ostateczna decyzja o udziale dziecka w postępowaniu sądowym należy do sądu.

Złożenie pozwu rozwodowego kosztuje 600 złotych. Osoba, która wnosi pozew o rozwód, musi uiścić opłatę sądową w tej właśnie wysokości na rachunek sądu. W przypadku zakończenia postępowania ugodowo, sąd zwraca 300 zł stronie, która dokonała opłaty.

Sprawa rozwodowa wiąże się z różnymi opłatami sądowymi. Opłaty stałe za rozwód w 2023 roku to:

• Opłata za pozew rozwodowy: 600 złotych.
• Pełnomocnictwo: 17 złotych.
• Podział majątku (zgodny): 300 zł.
• Podział majątku (sporny): 1000 zł.
• Powrót do starego nazwiska: 11 zł.
• Wniosek o eksmisję z gospodarstwa: 200 zł.
• Wycena nieruchomości przy podziale majątku: od 600 do 3000 zł.
• Zabezpieczenie roszczenia do kontaktu z dziećmi: 100 zł.

W trakcie postępowania rozwodowego mogą pojawić się dodatkowe koszty, takie jak wydanie opinii przez biegłych sądowych dotyczących małoletnich dzieci (w granicach 500 zł – 1.000 zł) czy mediacje między stronami (łączny koszt to około 500 zł). Do kosztów postępowania należy zaliczyć również wynagrodzenie pełnomocnika.

Pozew o rozwód należy złożyć do sądu okręgowego w miejscu ostatniego wspólnego zamieszkania małżonków, pod warunkiem, że przynajmniej jeden z nich nadal mieszka w tym okręgu. Gdy miejsce zamieszkania pozwanego nie jest znane, właściwym jest sąd według miejsca zamieszkania powoda. Pozew można złożyć osobiście w biurze podawczym sądu lub wysłać korespondencyjnie, listem poleconym.

Aktualnie nie ma możliwości złożenia pozwu rozwodowego przez internet.